Kolejność wymiany zębów mlecznych na stałe w bocznych segmentach szczęki oraz jej znaczenie kliniczne. Obserwacje własne

Wstęp
Powstawanie zawiązków zębów stałych oraz ich wędrówka w kości zakończona ukazaniem się w jamie ustnej w ściśle określonym miejscu i czasie to proces długotrwały i skomplikowany. Okres wymiany uzębienia mlecznego na stałe jest kluczowy w kształtowaniu się prawidłowych zależności w łukach oraz relacji międzyłukowych. Trwa on około sześciu lat. W tym czasie ujawnia się większość zaburzeń rozwojowych.

Cel
Celem pracy było zbadanie, jaka kolejność wymiany zębów mlecznych na stałe jest w bocznych segmentach szczęki spotykana najczęściej, a także zanalizowanie czynników wpływających na występowanie różnic w tym zakresie. Podjęto również próbę oceny skutków klinicznych dwóch wzorów, według których wymieniają się zęby tego obszaru.

Materiał i metody
Materiał stanowiły kartoteki pacjentów będących w wieku między dziesiątym a dwunastym rokiem życia, leczonych w poradni ortodontycznej w Opolu, a w szczególności ich zdjęcia pantomograficzne.

Wyniki
Badanie pokazało, że w całej grupie częściej występuje wymiana według wzoru 4–5–3. Jednak podział według płci ujawnił znaczące różnice: u 68,9% chłopców zęby w szczęce wymieniały się w tej właśnie kolejności, natomiast u 55,8% dziewcząt według wzoru 4–3–5.

Wnioski
W literaturze specjalistycznej częściej spotyka się pogląd, że prawidłowa wymiana powinna się odbywać w kolejności 4–3–5. Wyrzynanie się kła przed drugim przedtrzonowcem może sygnalizować zaburzenia dotyczące drugich przedtrzonowców. Kolejność wymiany zębów powinna być szczegółowo monitorowana przez klinicystów jeszcze na etapie przederupcyjnym, gdyż wczesna i umiejętna interwencja może przyczynić się do prawidłowego ustawienia zębów w łukach oraz prawidłowych relacji międzyłukowych.



Introduction
The formation of permanent tooth buds and their movements in the bone resulting in their eruption in the oral cavity in a strictly defined place and time is a long-lasting and complex process. The period of replacement of deciduous teeth by permanent teeth is crucial for the formation of correct relationships in and between the arches. It lasts about six years. Most developmental disorders develop during this time.

Aim
The aim of this study was to investigate which sequence of replacement of deciduous teeth by permanent teeth in the lateral maxillary segments is the most common and to analyse the factors affecting associated differences. An attempt was also made to evaluate the clinical outcomes of two patterns of teeth replacement observed in this region.

Material and methods
The material consisted of medical records, especially panoramic radiographs, of patients aged between ten and twelve years treated in an orthodontic clinic in Opole.

Results
The study showed that the replacement pattern of 4–5–3 was the most common in the whole group. However, there were significant differences observed between various sex groups: in 68.9% of boys maxillary teeth were replaced in this sequence, while in 55.8% of girls the replacement pattern of 4–3–5 was observed.

Conclusions
The specialist literature shows more opinions that the 4–3–5 pattern is the normal replacement pattern. When the canine erupts earlier than the second premolar, it may indicate disorders involving the second premolars. The sequence of tooth replacement should be monitored in detail by clinicians even at the pre-eruptive stage, because early and skilful intervention can contribute to proper alignment of teeth in the arches and correct relationships between the arches.